Sau 6 tháng tuổi, sữa mẹ vần là nguồn năng lượng chính nhưng do nhu cầu của bé tăng cao, mẹ cần cho bé ăn dặm để đáp ứng nhu cầu càng ngày càng cao đó.
Khi ăn dặm, bé cần được cung cấp đủ 4 nhóm chất: đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất. Trong đó chất béo có vai trò quan trọng. Nhưng trên thị trường có rất nhiều loại dầu ăn được bày bán và quảng cáo dành riêng cho bé yêu khiến mẹ hoang mang không biết chọn loại nào để con cao lớn, thông minh. Bài viết này, bác sĩ sẽ giúp bạn biết được ăn dặm dùng dầu ăn nào và tự tin lựa chọn cho em bé nhà mình nhé!
NỘI DUNG
Vai trò của chất béo với tăng trưởng của trẻ
- Cung cấp nguồn năng lượng
Chất béo cung cấp nhiều năng lượng nhất trong số các chất dinh dưỡng sinh năng lượng. Với đặc điểm là chứa năng lượng cao, thể tích thấp; thích hợp để bổ sung cho bé trong giai đoạn ăn dặm; vì dạ dày của bé còn nhỏ, không chứa được nhiều thức ăn.
- Hoàn thiện hệ thần kinh
Trong giai đoạn ăn dặm, nhu cầu chất béo phục vụ cho sự myelin hóa các dây thần kinh trong toàn cơ thể. Hệ thần kinh của trẻ đã hoàn thiện về cấu trúc và đạt 75% kích thước của người trưởng thành lúc trẻ được 2 tuổi.
- Hấp thụ các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K
Các vitamin này có vai trò quan trọng trong phát triển não bộ; thị giác; phát triển xương và răng; tăng cường miễn dịch cho bé. Nếu không ăn đủ chất béo, mẹ có bổ sung thêm thực phẩm chức năng chứa các vitamin này thì bé cũng khó hấp thu được.
Lượng chất béo cần khi ăn dặm
Nhu cầu khuyến nghị về lượng chất béo cho trẻ ăn dặm là rất cao:
- Đối với tất cả trẻ dưới 6 tháng tuổi, năng lượng do lipid cung cấp là 40-60 % tổng số năng lượng. Sữa mẹ cung cấp đủ lượng chất béo bé cần.
- Đối với trẻ đang ăn dặm 6 tháng đến 2 tuổi năng lượng do lipid cung cấp là 30 – 40%. Trong đó, để dễ nhớ, 6 tháng đến 1 tuổi là 20-30g/ngày và 1-2 tuổi là 30-40g/ngày. 10g tương đương 1 thìa canh dầu ăn.
- Trong khi người lớn chỉ cần khoảng 20 – 25% chất béo trong khẩu phần.
Nhu cầu chất béo cao, nhưng nhiều mẹ lại bỏ rất ít dầu cho bé. Nhất là ăn dặm BLW và ăn dặm kiểu Nhật dễ bị thiếu dầu. Bé ăn kiểu nào cũng được. Nhưng mẹ nên nhớ, trong một chén cháo hoặc một phần ăn cho bé, cần bỏ 10g dần ăn (tương đương với một muỗng canh). Bé nào suy dinh dưỡng mẹ có thể khuyến mãi thêm 1 muỗng nữa. Đến khi cân nặng con về mức bình thường thì điều chỉnh còn 1 muỗng. Mẹ đừng lo nhiều quá nhé! Như vậy là đủ cho nhu cầu và khẩu vị của bé.
Ăn dặm dùng dầu ăn nào?
Dùng dầu nào cũng được chỉ cần tránh chất béo chuyển hóa. Dùng đa dạng cả dầu và mỡ động vật, không cần dùng hoàn toàn dầu dành riêng cho trẻ em.
Không nhất thiết phải dùng hoàn toàn dầu dành riêng cho trẻ em
Mẹ dùng dầu nào cũng được. Nên thay đổi đa dạng các loại. Các loại dầu trẻ em thường là dầu mè, dầu cá, dầu oiu… được quảng cáo là giàu omega 3, ít chất béo bão hòa, giúp bé phát triển não bộ và thị giác… Đúng là các loại trên có thành phần như được quảng cáo. Tuy nhiên, bé không cần những loại trên nhiều đến thế.
Và việc dùng 1 thìa đầy chỉ dầu oliu hay dầu cá…làm có mùi tanh khá khó ăn. Mẹ có thể kết hợp nhiều loại với nhau. Ví dụ dùng một ít dầu óc chó và thêm dầu mà gia đinh hay dùng. Miễn sao tổng lại đủ 1 muỗng canh dầu/mỡ cho 1 chén cháo mẹ nhé!
Dùng cả dầu và mỡ
Cần lưu ý về cơ cấu chất béo trong khẩu phần trẻ: Do cơ thể trẻ đang phát triển nhanh, rất cần acid arachidonic, một acid béo không no có nhiều trong mỡ động vật. Do đó, tỷ lệ cân đối giữa chất béo động vật và chất béo thực vật được khuyến nghị là 70% và 30%.
Ngay cả khi thức ăn bổ sung của trẻ thường được cho thêm thịt, cá, trứng, vốn đã có một lượng nhất định chất béo động vật rồi nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu về chất béo cho lứa tuổi này. Vì thế, khi chế biến vẫn cần phải cho thêm vào khẩu phần của trẻ cả dầu thực vật và mỡ động vật theo tỷ lệ một bữa dầu, một bữa mỡ.
Sau 2 tuổi, mẹ điều chỉnh giảm dần lượng mỡ động vật và giúp con hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.
Để ý loại dầu đang dùng có chịu nhiệt được không
Tùy vào loại dầu mà mẹ cho vào thức ăn lúc nóng hoặc nguội. Mẹ để ý đọc kĩ hướng dẫn trên chai. Đa số các loại dầu đậu nành, mỡ động vật, dầu có ghi cooking oil… cho được vào lúc đồ ăn đang nóng. Một số dầu oliu, dầu hạt cải…có ghi salat thì chỉ nên thêm vào sau khi thức ăn nguội.
Chất béo chuyển hóa là chất béo cần tránh
Một số chất béo cần phải tránh đó là chất béo chuyển hóa trong: thức ăn chế biến sẵn, bánh kẹo, các loại dầu chiên nóng, chiên đi chiên lại nhiều lần. Dầu chuyên dùng để trộn mà mẹ đun trên nhiệt độ cao có thể làm biến đổi và không tốt cho sức khỏe.
Đọc thêm các bài viết về ăn dặm tại đây.
Hi vọng bài viết đã giúp các mẹ hiểu rõ hơn về lượng chất béo cho trẻ ăn dặm. Và mẹ cứ mạnh dạn bỏ 1 muỗng dầu ăn, không lăn tăn mà bỏ vài giọt dầu mỗi bữa như trước nữa nhé!
Chúc mẹ và bé luôn bình an, hạnh phúc và khỏe mạnh.
Nguồn tham khảo: Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam , who.int …
Bác sĩ Vi Thị Tươi