NỘI DUNG
Nguyên tắc dinh dưỡng trong ung thư
Nguyên tắc chung
Về cơ bản, nhu cầu năng lượng, nhu cầu và tỷ lệ các chất dinh dưỡng hằng ngày của bệnh nhân ung thư vẫn được tính toán lúc đầu dựa trên công thức theo chuyển hóa cơ bản thông thường, nhưng phải được theo dõi và điều chỉnh liên tục.
Thành phần thức ăn cho bệnh nhân càng gần với bình thường càng tốt, và rất nên cho bệnh nhân ăn chế độ ăn giống nhất với ché độ ăn bình thường của bệnh nhân.
Một chế độ ăn tốt cho bệnh nhân ung thư là:
- Đầy đủ chất bột đường và chất đạm.
- Giảm chất béo và các gia vị không cần thiết.
- Không ăn đồ hộp, không ăn thức ăn chế biến sẵn như các loại khô, fastfood.
- Ăn nhiều các thực phẩm chứa chất xơ như rau quả, thực phẩm ngũ cốc thô còn chưa xay xát như gạo lứt, bánh mì đen, khoai mì…
- Chú ý tăng lượng vitamin và các chất khoáng trong khẩu phần bằng các loại trái cây tươi, sữa…
Trong trường hợp không thể cung cấp đầy đủ năng lượng bằng các thức ăn thông thường, có thể sử dụng các loại chế phẩm bổ sung dinh dưỡng sau các bữa ăn chính hay dùng vào các bữa phụ.
Nguyên tắc cụ thể
- Chia nhỏ các bữa ăn, ăn thêm các bữa phụ xen kẽ giữa các bữa chính để đảm bảo đủ nhu cầu năng lượng hằng ngày. Số bữa ăn trong ngày có thể lên đến 8 – 10 bữa. Chia nhỏ bữa còn có tác dụng giúp giảm buồn nôn, nôn ói. Bữa sáng thường là bữa ăn dễ được bệnh nhân chấp nhận nhất, nên chiếm tỷ lệ năng lượng cao nhất trong ngày (1/3 năng lượng khẩu phần)
- Dùng thức ăn lạnh hoặc nguội thay vì thức ăn nóng, để khắc phục tình trạng thay đổi khứu giác và đau rát miệng, hầu họng do nhiễm trùng hay do trị liệu.
- Hạn chế thức ăn cứng, thô, sống, thức ăn chiên giòn. Chế biến thức ăn một các đơn giản, nấu mềm, nếu cần có thể cắt nhỏ, nghiền nhuyễn hay xay nhỏ thức ăn.
- Tránh các thực phẩm có mùi hoặc vị mạnh, đậm đặc. Với bệnh nhân có tình trạng viêm loét niêm mạc hay viêm tuyến nhầy đường tiêu hóa cần hạn chế thức uống có vị chua.
- Có thể sử dụng các thực phẩm chế biến dạng công thức tùy theo khẩu vị của người bệnh. Rất nhiều bệnh nhân ung thư không thích thực phẩm công thức vì có vị ngọt mà lại chấp nhận các thực phẩm chuyên dùng nuôi ăn qua sonde không có mùi vị.
- Các thực phẩm sử dụng cho bệnh nhân ung thư phải đảm bảo vệ sinh và an toàn do khả năng nhiễm trùng đường tiêu hóa rất cao. Các thực phẩm cần chọn tươi mới nhất có thể, hạn chế sử dụng thực phẩm qua bảo quản, nên nấu vừa đủ ăn và nên ăn trong vòng 2 giờ sau khi chế biến, chỉ nên dùng thực phẩm đã nấu chín hoặc đã tiệt trùng kĩ bằng ozone (đối với rau xanh, trái cây tươi), loại bỏ tuyệt đối các thực phẩm hư hỏng, ôi thiu, mốc.
- Tuyệt đối không sử dụng phụ gia thực phẩm trong chế biến thức ăn. Hạn chế tối đa các thực phẩm đã chế biến sẵn (đồ hộp) và các loại thực phẩm có thể bảo quản dài ngày (xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói)
Lựa chọn thực phẩm
Các loại thực phẩm nên dùng:
- Các loại thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua. Thịt động vật nên ưu tiên thịt trắng (thịt gà, cá…), hạn chế thịt đỏ (bò, cừu, heo…)
- Gạo, miến, bún, bánh phở, các loại khoai củ.
- Dầu thực vật (dầu nành, dầu oliu, dầu vừng).
- Ăn nhiều rau xanh, quả chín, rau thơm. Mỗi ngày nên ăn 400 – 500g rau, 200 – 400g quả chín.
- Tăng cường bổ sung các thực phẩm chứa nhiều omega 3 (cá hồi, dầu oliu).
- Sử dụng các thực phẩm giàu vitamin A, C, E, Selen có khả năng chống oxy hóa như cà rốt, cà chua, rau xanh.
- Các loại gia vị: hành, tỏi, rau thơm…
- Các loại hạt ngũ cốc.
Các loại thực phẩm không nên dùng:
- Thực phẩm chế biến ở nhiệt độ cao, chế biến sẵn (lạp xưởng, xúc xích, thịt hộp)
- Thực phẩm hư hỏng, thực phẩm bị mốc.
- Ăn giảm muối.
- Thực phẩm nhiều acid béo bão hòa: thịt nướng, thịt hun khói, món xào rán, quay…
- Các thực phẩm chế biến công nghiệp như thịt hộp, thịt nguội…
- Hạn chế uống nước trà vào ban đêm (giảm hấp thu sắt)
- Dầu mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần.
- Chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá…
5/5 - (1 bình chọn)