Nhiều người đã nghe về chất béo bão hòa có ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe nên muốn giảm thực phẩm chứa chúng ra khỏi chế độ ăn hằng ngày. Bài viết này, bác sĩ sẽ chia sẻ kĩ hơn chất béo bão hòa là gì; chúng ảnh hưởng gì xấu đến cơ thể và chất béo bão hòa có trong thực phẩm nào?
Chất béo bão hòa là gì?
Acid béo là đơn vị cấu trúc cơ bản của chất béo, chiếm 90 – 95% trọng lượng chất béo. Có nhiều cách phân loại acid béo phụ thuộc vào số lượng cacbon trong chuỗi; số lượng nối đôi hoặc nối ba; vị trí nối đôi và dạng đồng phân cis – tran…
Chất béo bão hòa gọi đúng là Acid béo bão hòa (acid béo no). Chúng à acid béo chỉ chứa các liên kết đơn giữa các nguyên tử cacbon. Ví dụ stearic acid:
Còn acid béo chưa bão hòa là acid béo chứa ít nhất một nối đôi hoặc nối ba giữa các nguyên tử cacbon.
Ảnh hưởng của chất béo bão hòa đến sức khỏe
Bệnh tim
Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa làm tăng cholesterol LDL trong máu. Cholesterol LDL tăng cao là một nguy cơ chính yếu tố gây bệnh tim mạch. Loại acid béo bão hòa khác nhau làm tăng cholesterol khác nhau.
Axit béo bão hòa còn góp phần vào bệnh tim bằng cách thúc đẩy quá trình đông máu.
Ung thư
Mối liên hệ giữa chất béo trong chế độ ăn uống và ung thư không rõ ràng như với bệnh lý tim mạch. Chất béo có thể thúc đẩy ung thư khi nó đã phát sinh.
Mối quan hệ giữa chất béo trong chế độ ăn uống và nguy cơ ung thư khác nhau đối với nhiều các loại ung thư.
Mối quan hệ giữa chất béo trong chế độ ăn uống và nguy cơ ung thư cũng khác nhau giữa các loại chất béo. Tăng nguy cơ ung thư do chất béo chủ yếu là do chất béo bão hòa hoặc chất béo chế độ ăn uống từ thịt (mà hầu hết là bão hòa). Chất béo từ sữa hoặc cá không liên quan đến nguy cơ ung thư.
Béo phì
Một gram chất béo cung cấp 9kcal. Nhiều hơn gấp đôi số kcalories mỗi gram carbohydrate hoặc protein. Nếu ăn nhiều chất béo có thể dư năng lượng và tăng cân, nhất là khi ít hoạt động.
Chất béo bão hòa có trong thực phẩm nào?
Phần lớn chất béo có sự trộn lẫn giữa acid béo bão hòa (saturated); acid béo chưa bão hòa đơn (monounsaturated) và acid béo chưa bão hòa đa (polyounsaturated). Dưới đây là thành phần acid béo trong các loại thực phẩm nhiều béo.
Như vậy, chất béo bão hòa có trong thực phẩm nào?
- Dầu dừa
- Bơ
- Dầu cọ
- Mỡ bò
- Mỡ lợn
- Mỡ gà
- Nội tạng động vật
- Thức ăn chế biến sẵn…
Chúng ta không thể loại bỏ hoàn toàn acid béo bão hòa khỏi chế độ ăn hằng ngày. Lời khuyên là hãy chọn những chất béo chứa ít acid béo bão hòa, nhiều acid béo chưa bão hòa tốt cho sức khỏe như: mỡ cá, các loại dầu thực vật khác.
Hướng dẫn trực quan về việc tìm các loại thực phẩm chứa acid béo bão hòa và acid béo chưa bão hòa:
- Acid béo bão hòa: đa số ở động vật (trừ cá) và dầu dừa, dầu cọ, nội tạng, thức ăn nhanh, chế biến sẵn. Chúng thường dễ đông lại ở nhiêt độ thấp.
- Acid béo chưa bão hòa: ở đa số các loại dầu thực vật (trừ dầu dừa, dầu cọ) và cá. Chúng khó đông lại ở nhiệt độ thường.
Bác sĩ hi vọng bài viết đã đưa ra những thông tin hữu ích về các thực phẩm chứa chất béo bão hòa.
Chúc bạn khỏe đẹp đến từng tế bào với lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng cân bằng – phù hợp.
Đọc thêm về kiến thức dinh dưỡng tại đây.
