NỘI DUNG
Mức tăng cân phù hợp khi mang thai
Khi mang thai, cơ thể người phụ nữ có nhiều thay đổi, đặc biệt nhất là sự thay đổi về khối lượng, cấu trúc cơ thể và thành phần của máu. Thông thường, trong một kỳ mang thai bà mẹ tăng 10-12kg bao gồm bào thai, rau thai, nước ối, máu, dịch mô, tử cung, vú. Nếu người mẹ tăng cân ít trong thai kỳ dễ có nguy cơ đẻ con nhẹ cân, thiếu vi chất (thiếu sắt, thiếu máu, can xi…). Nếu mẹ tăng cân quá nhiều trong thai kỳ sẽ sinh khó, nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ.
Với những người suy dinh dưỡng trước khi mang thai (BMI trước khi mang thai <18.5) cần tăng 25% cân nặng so với trước khi mang thai. Những người thừa cân béo phì (BMI trước khi mang thai >25) cần tăng 15% cân nặng so với trước khi mang thai.
Nhiều mẹ bầu cứ nghĩ cần phải ăn cho 2 người. Và ăn tất cả mọi thứ mình thèm, không kiểm soát cân nặng tốt làm tăng cân quá nhiều. Vậy, điều gì xảy ra nếu mẹ tăng cân quá nhiều khi mang thai?
Tăng cân quá nhiều trong khi mang thai sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và con
Ảnh hưởng sức khỏe người mẹ
Khi mẹ tăng cân quá nhiều khi mang thai, sẽ có những nguy cơ cho mẹ như sau:
- Tăng khả năng mắc bệnh tiểu đường thai kì gấp đôi so với phụ nữ mang thai tăng cân bình thường. Đặc biệt là khi mẹ bầu tăng cân quá nhiều trong 3 tháng đầu thai kì.
- Khi mẹ tăng cân quá nhiều khi mang thai, khả năng thai to, làm tăng tỷ lệ sinh khó. Lúc này, nhiều sản phụ bị rách âm hộ, âm đạo, khả năng băng huyết sau sinh… Ngoài ra, thai to còn làm tăng tỷ lệ sinh mổ, việc mổ lấy thai sẽ phức tạp và nguy hiểm hơn với mẹ thừa cân béo phì. Khi sinh mổ, thai phụ đứng trước những nguy cơ như mất máu, tổn thương trên tử cung sẽ ảnh hưởng đến việc thụ thai và mang thai sau này…
- Khi mẹ bầu tăng cân quá nhiều khi mang thai, cân nặng dư thừa đó là mỡ tích trữ trong cơ thể mẹ. Mẹ sẽ khó lấy lại vóc dáng sau khi sinh hơn so với mẹ bầu tăng cân bình thường.
Ảnh hướng đến con nếu mẹ bầu tăng cân quá nhiều khi mang thai
- Nguy cơ thai to, lúc này, nữ hộ sinh và bác sĩ cần thực hiện một số thủ thuật để đưa thai ra ngoài, một số trường hợp sinh khó, có thể gây chấn thương sau sinh như gãy xương đòn, gãy xương đùi, chấn thương đầu…
- Nguy cơ rối loạn chuyển hóa sau sinh cho em bé khi mẹ tăng cân quá nhiều khi mang thai như: Hạ đường huyết, hạ canxi huyết, rối loạn thân nhiệt… Đây là những biến chứng nguy hiểm và cần được theo dõi kĩ sau khi sinh.
- Em bé sinh ra có nguy cơ bị tiểu đường và béo phì cao hơn những bé có mẹ tăng cân phù hợp trong quá trình mang thai.
- Một số trường hợp, mẹ có chế độ ăn không phù hợp trong giai đoạn mang thai, mẹ bầu tăng cân rất nhiều nhưng em bé sinh ra vẫn nhẹ cân, sinh non.
Tại sao mẹ bầu lại tăng cân quá nhiều khi mang thai?
Nếu mẹ bầu nghĩ mình phải ăn cho 2 người khi mang thai mới đủ dinh dưỡng thì cần xem xét lại vì ăn uống không phù hợp gây tăng cân quá nhiều khi mang thai, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe cho cả mẹ và bé.
Mang thai không đồng nghĩa với việc bạn phải ăn cho 2 người. Trên thực tế, nhu cầu calo bổ sung là tương đối nhỏ. Nhu cầu năng lượng tăng thêm khi mang thai sẽ phụ thuộc vào giai đoạn thai kì:
- 3 tháng đầu mẹ bầu cần ăn thêm 50 kcal/ngày. Mức năng lượng này không đáng kể. 50kcal bằng ½ hũ sữa chua, ½ quả ổi/táo/lê, 1 quả trứng gà…
- 3 tháng giữa mẹ bầu cần ăn thêm 250kcal/ngày. Mức năng lượng này tương đương bằng ½ bữa ăn có đầy đủ thức ăn, hoặc 2 ly sữa…
- 3 tháng cuối thai kì, cần ăn thêm 450kcal. 450kcal tương đương 1 bữa ăn có đầy đủ thức ăn.
Nhiều mẹ khi mang thai nghĩ mình cần ăn gấp đôi, làm dư thừa năng lượng và cân nặng tăng nhanh.
Một yếu tố khác dẫn đến thừa cân khi mang thai đó là nhiều mẹ bầu không tập thể dục thường xuyên vì nghĩ phụ nữ mang thai không nên tập thể dục, sợ ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, mẹ cần vận động phù hợp, có thể tập thể dục nhịp điệu mỗi ngày 30 phút, hoặc đi bộ nhanh từ 10 đến 20 phút mỗi ngày.
Mẹo hạn chế tăng cân quá nhiều khi mang thai
Bác sĩ dinh dưỡng Vi Thị Tươi sẽ hướng dẫn các mẹ một số mẹo để ăn “vào con không vào mẹ” để em bé vẫn phát triển tốt, mẹ tăng cân phù hợp trong thai kì:
Hạn chế thực phẩm nhiều calo và nhiều muối
Đó là những thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ ăn vặt, thức ăn nhanh. Những thực phẩm này có vẻ vô cùng tiện dụng và hấp dẫn với mẹ bầu, tuy nhiên chúng có rất nhiều năng lượng mà không chứa chất dinh dưỡng. Khi ăn những thực phẩm này thường xuyên, mẹ bầu sẽ tăng cân không phanh mà vẫn không đủ dinh dưỡng phát triển thai nhi.
Tránh thực phẩm nhiều chất béo xấu
Tránh thực phẩm nhiều chất béo bão hòa như mỡ, da và nội tạng động vật, dầu dừa, dầu cọ. Thay vào đó là dùng chất béo tốt từ các loại hạt, ăn cá nhiều béo 3 bữa/tuần (cá ngừ, cá hồi, cá basa, cá thu…). Chất béo tốt này chứa nhiều omega 3,6,9 hỗ trợ não bộ và thị giác của bé phát triển toàn diện.
Tránh thực phẩm nhiều đường
- Mẹ bầu nên hạn chế thực phẩm năng lượng rỗng, nhiều đường, tinh bột tinh chế: Bánh kẹo, nước ngọt, nước tăng lực… Thực phẩm năng lượng rỗng này chứa nhiều năng lượng, khiến đường huyết khó kiểm soát, mẹ bầu không chỉ dễ tăng cân nhanh mà còn nguy cơ bị đái tháo đường thai kì, tăng huyết áp… Khi mang thai, việc nghén khiến mẹ bầu khó kiểm soát cơn thèm đồ ngọt. Những lúc này hãy ăn trái cây thay cho bánh kẹo, nước ngọt.
- Nên dùng sữa và các chế phẩm từ sữa ít béo, tách béo thay vì sữa nguyên kem. Nên dùng sữa tươi ít đường hoặc không đường thay vì sữa tươi có đường.
Có một thói quen ăn uống thực phẩm lành mạnh để tránh tăng cân quá nhiều trong khi mang thai
- Ăn đa dạng các loại trái cây, rau xanh.
- Chế biến thức ăn lành mạnh hơn: như hấp, xào… Hạn chế những món chiên rán quá nhiều dầu mỡ nhé!
- Cuối cùng, không quyên luyện tập thể dục với cường độ phù hợp để duy trì sức khỏe, hỗ trợ sinh nở và tăng cân phù hợp, việc có thói quen tập thể dục còn giúp mẹ bầu dễ lấy lại vóc dáng sau khi sinh.
Chúc mẹ sẽ kiểm soát cân nặng của mình, tăng cân phù hợp, để con phát triển tốt mà mẹ vẫn khỏe mạnh, sớm lấy lại vóc dáng sau sinh nhé!
Nguồn tham khảo: https://www.nhs.uk/ , https://ibconline.ca/ , https://www.verywellfamily.com/, viện dinh dưỡng…
Đọc thêm:
Ăn gì sữa về nhiều sau khi sinh?
Cách làm sữa mẹ đặc và vàng?
Dinh dưỡng cho phụ nữ sau sinh và cho con bú